Nie da się ukryć, że odpowiednia temperatura procesora to jedna z najważniejszych kwestii, jakie należy brać pod uwagę podczas badania wydajności naszego komputera lub laptopa. Przegrzanie się procesora może skutkować awarią całego systemu lub uszkodzeniem poszczególnych podzespołów, co w konsekwencji często prowadzi do nieodwracalnych zniszczeń. Systematyczny monitoring temperatury procesora to absolutna podstawa, jeśli zależy nam na utrzymaniu jak najdłuższej żywotności komputera i szybkim reagowaniu na powstające zagrożenia.
Spis treści
Wypróbuj programy do monitoringu temperatury procesora
Na rynku istnieje od groma aplikacji, które pozwalają szybko sprawdzić aktualną temperaturę procesora. Niestety, większość z nich podaje tylko podstawowe informacje w formie ogólnej. Dużo bardziej wartościowe statystyki, takie jak pomiar temperatury poszczególnych rdzeni i możliwość przetestowania ich stabilności dają wyłącznie profesjonalne programy.
Wśród wyspecjalizowanych aplikacji znajdziemy zarówno darmowe, jak i płatne propozycje. Zerknijmy na to, co możemy dostać w ramach darmowego użytku. Faworytem jest CPUID HWMonitor, który posiada szereg unikalnych funkcji i rozwiązań, z których może skorzystać praktycznie każdy posiadacz komputera. Program posiada również płatną wersję Pro.
CPUID HWMonitor pomoże nam odczytać temperaturę naszego procesora, a także poda nam dane dotyczące jego obciążenia i taktowania rdzeni. Co więcej, dostaniemy garść danych z obszaru czujników płyty głównej, napięć, wentylatorów i nie tylko! Program pomoże również wczytać informacje zawarte w karcie graficznej, dyskach i pamięci RAM. Statystyka odczytu temperatur zostanie nam podana w czasie rzeczywistym przy jednoczesnym rejestrowaniu najniższej i najwyższej wartości dla danego podzespołu. To ogromny plus!
Zobacz pozostałe wpisy z serii „Gorący temat – temperatura sprzętu” 
Temperatura karty graficznej – wartości optymalne i krytyczne
Jak sprawdzić temperaturę karty graficznej?
Jak obniżyć temperaturę karty graficznej?
Laptop się grzeje – co z tym zrobić?
Co musimy zrobić? Ot, wystarczy, że uruchomimy aplikację i zaczniemy używać naszego komputera. Możemy przełączać się między innymi aplikacjami, odpalić ulubioną grę lub surfować po internecie. Nasz program będzie na bieżąco podawać dane dotyczące temperatury w trakcie wykonywania określonych zadań.
Na rynku znajdziemy również programy, które posiadają jeszcze inną ciekawą funkcję. Mowa o stres testach, czyli funkcjach, pozwalających maksymalnie obciążyć podzespoły naszego komputera i na bazie tego zweryfikować, czy wszystko działa tak, jak powinno.
Temperatura komputera pod kontrolą – BIOS lub obudowa
Oprócz dedykowanych programów, które są w stanie wyciągnąć dla nas szczegółową statystykę dotyczącą temperatury procesora, istnieje też kilka innych możliwości. Pierwszą z nich jest BIOS. Niestety, rozwiązanie to ma swoje wady. Przede wszystkim BIOS jest dość toporny w obsłudze i większość osób zwyczajnie nie potrafi się w nim poruszać. Poza tym, odczytamy tam wyłącznie temperaturę wyjściową procesora, czyli wartość bez obciążenia w postaci gier, aplikacji i przetwarzania danych.
Drugą możliwością jest zakup specjalnej obudowy z wyświetlaczem informacyjnym. Obudowa za pomocą specjalnych czujników będzie monitorować temperaturę procesora. Dzięki temu na bieżąco bez własnego wysiłku będziemy wiedzieć, czy dzieje się coś niedobrego z naszym komputerem. Dobrze również zawczasu zainwestować w lepsze chłodzenie, które sprawdzi się jako środek zapobiegawczy.
Inne programy do odczytu temperatury procesora
Wśród innych programów, które pomogą w odczytaniu temperatury procesora jest m.in. Core Temp czy SpeedFan. Pierwszy z nich wyświetla informacje o temperaturze w czasie rzeczywistym i dostarczy nam raczej podstawowych danych. Natomiast SpeedFan prześle informację z procesora, płyty głównej, karty graficznej oraz dysku twardego. Można nim także przetestować chłodzenie czy stan baterii. Na bazie tych danych możemy stworzyć znacznie dokładniejszą statystykę.
Darmowym programem o potężnych możliwościach jest też wszechobecnie stosowany OCCT. Ta aplikacja pozwoli nie tylko sprawdzić temperaturę procesora, ale także karty graficznej czy pamięci RAM. Za pomocą OCCT obciążymy też maksymalnie nasze podzespoły, dzięki czemu przekonamy się, czy całość funkcjonuje prawidłowo. Wiązać się to może np. ze zniszczeniem zasilacza (jeśli trafimy na wadliwy model).
Jakie są problemy z przegrzewaniem się procesora?
W momencie, w którym temperatura procesora osiągnie zbyt wysoką wartość, procesor będzie obniżał swoje taktowanie. Rezultat będzie jeden – drastyczny spadek wydajności. Niekiedy zbyt wysoka temperatura może także spowodować wyłączenie się komputera. Należy jednak pamiętać, że skoki temperatury procesora mogą być spowodowane nie tylko usterkami technicznymi, ale także czynnikami wewnętrznymi, takimi jak: wirusy i szkodliwe oprogramowanie. Remedium na to są programy antywirusowe lub format systemu.
No dobrze, ale nawet, jeśli uda nam się odczytać temperaturę procesora, to pozostaje jeszcze jedno pytanie. Jaką temperaturę możemy uznać za prawidłową? Cóż, najlepiej będzie zerknąć do informacji, które wraz z procesorem dostarcza nam jego producent. Wszystkie modele procesorów na swojej karcie produktowej zawierają informacje o temperaturze maksymalnej.
Ile stopni powinien mieć procesor?
Przyjmuje się, że procesor bez wykonywania wymagających operacji powinien utrzymywać temperaturę nie większą niż 60 stopni Celsjusza. Wszystko jednak zależy od konkretnego modelu i jego możliwości technologicznych. Przykładowo, niektóre procesory posiadają możliwość tzw. “podkręcenia”, czyli “overclocking”. Przekłada się to na przyspieszenie naszego sprzętu oraz lepszą wydajność w grach i programach użytkowych. Innymi słowy, jesteśmy w stanie czasowo zwiększyć taktowania rdzeni. Im lepsze mamy chłodzenie, tym wyższa będzie wydajność procesora.
W zależności od modelu procesora inaczej będzie też wyglądała jego reakcja na wysoką temperaturę. Na bazie dostarczonych przez producenta informacji powinniśmy przygotować odpowiednie chłodzenie, które będzie w stanie odprowadzić daną ilość ciepła.
Jak zadbać o właściwą temperaturę procesora?
Przede wszystkim podzespoły naszego komputera należy systematycznie czyścić. W przypadku procesora kurz zbiera się głównie na wentylatorach oraz tzw. żeberkach (mowa o radiatorach), co utrudnia odprowadzanie ciepła. Takie miejsca najlepiej czyścić sprężonym powietrzem.
Wszystkie wentylatory w naszym PC powinny być sprawne. Pamiętajmy, że obudowa to zamknięta przestrzeń, która dość szybko się nagrzewa. Wentylatory muszą więc chłodzić wszystkie nagrzewające się komponenty, a żeby było to możliwe nie mogą napotykać przeszkód w postaci kłębów kurzu.
Bardzo ważnym krokiem jest także systematyczne wymienianie pasty termoprzewodzącej na procesorze. Powinno się to robić przynajmniej raz na rok lub dwa lata. Pasta termoprzewodząca pozwala skutecznie odprowadzać ciepło i obniżać temperaturę procesora. Warto dodać, że jeśli zdecydujecie się podkręcać swój model procesora, to musicie się liczyć z większym poborem mocy i wyższymi temperaturami. Determinuje to konieczność zakupu lepszego chłodzenia – konstrukcje powietrzne mogą jednak nie być wystarczające, a doskonałą alternatywą (choć także bardzo kosztowną) jest założenie tzw. chłodzenia wodnego.
Czemu sprawdzanie temperatury procesora jest aż tak ważne?
To proste! Kontrolowana wydajność procesora pozwala nam szybko reagować na potencjalne zagrożenia, co z kolei niweluje ryzyko trwałego uszkodzenia podzespołów i tym samym konieczności wydawania olbrzymich pieniędzy na naprawę.
Monitoring temperatury procesora umożliwia również zweryfikowanie stabilności innych komponentów, takich jak płyta główna, karta graficzna, dysk twardy, pamięci RAM czy chłodzenie. Optymalna temperatura procesora zależy od generacji i zastosowanej podczas produkcji technologii. Ogromny wpływ na finalny wynik ma także chłodzenie i zakres taktowania. Poszczególne dane liczbowe powinny być zawarte w karcie produktu na stronie producenta.
Pamiętajmy, że zbyt wysoka lub zbyt niska temperatura procesora może spowodować jego uszkodzenie lub utratę danych. Może też spaść ogólna wydajność naszego komputera, co będzie mocno odczuwalne nawet przy zwykłych surfowaniu po internecie. W skrajnych przypadkach procesor może się spalić i ulec całkowitemu zniszczeniu.
Warto dodać, że pomiar temperatury procesora wygląda podobnie także w przypadku mobilnych urządzeń, takich jak laptop. Niestety, znacznie trudniej tutaj o dodatkowe modyfikacje, które mogłyby wspomóc chociażby system chłodzenia. Montaż nowych urządzeń w laptopie jest w większości przypadków praktycznie niemożliwy dla przeciętnego konsumenta.
Receptą na to mogą być podkładki chłodzące, które wspomogą system wentylacyjny. Należy również pamiętać o regularnym czyszczeniu wentylatorów w lapopie z kurzu i innych zanieczyszczeń, a także o nietrzymaniu urządzenia na miękkim podłożu. Możemy też spróbować wymienić pastę termoprzewodzącą na bardziej wydajną lub zastosować tzw. undervolting, czyli zmniejszyć napięcie procesora względem domyślnych ustawień.
Undervolting można także zastosować na kartach graficznych. Generalnie, w ten sposób możemy zminimalizować proces wykruszania się pasty termoprzewodzącej, a także obniżyć taktowanie zegara procesora. W rezultacie, zwiększymy bezpieczeństwo procesora i unikniemy zjawiska throttlingu, czyli gwałtowego spadku wydajności spowodowanego przegrzaniem się podzespołów wewnątrz laptopa.
Bardzo częstym powodem przegrzewania się laptopa jest zbyt duże obciążenie procesora. Jeśli więc nasz sprzęt nie posiada możliwości technicznych do uruchomienia kilku aplikacji i gier działających w tle, to nie zmuszajmy go do takiego wysiłku. Warto sprawdzić, które procesy pobierają najwięcej mocy, a także usunąć zbędne pliki. Pomiar temperatury CPU w naszym laptopie możemy wykonać poprzez wspomniane wyżej aplikacje, takie jak: SpeedFan i HWMonitor, a także za pośrednictwem BIOS-u. Warto także przyjrzeć się bliżej programom optymalizacyjnym, które automatycznie poprawią wydajność i działanie naszego systemu. W ten sposób odciążymy także nieco procesor. W Internecie znajdziecie mnóstwo aplikacji tego typu. Wśród przykładowych rozwiązań jest ceniony AVG PC TuneUp.
